Obsesif-kompulsif bozukluk, tekrarcı düşünce ve davranışları içeren bir kaygı bozukluğudur. İnsanlar için çok ciddi sıkıntı yaratan ve insanların gündelik işlevlerini kısıtlayan bir hastalıktır. Bu hastalıkta akılda ısrarcı ve kontrol edilemeyen düşünceler vardır. Bunun yanı sıra kişiler bazı davranışları tekrar tekrar yapma zorunluluğu hissederler.
Bu hastalığın toplumda görülme sıklığı %2-3 civarındadır. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla daha fazladır. Stresli bir yaşam olayının ardından sonra ortaya çıkması sıklıkla rastlanılan bir durumdur.
Obsesyonlar; davetsiz bir şekilde akla gelen tekrarlayan düşünceler veya imgelerdir. Bu düşünceler kişi tarafından kontrol edilemez ve akla aykırı olarak algılanmaktadır. En fazla görülen obsesyonlar; bulaşma korkusu(hastalıkların bulaşması, kirlenme), birine zarar verme korkusu, cinsel tepkiler göstermeye karşı duyulan korkular, aşırı şüphecilik, erteleme ve kararsızlık şeklindedir.
Kompulsiyonlar, kişi başına gelme olasılığı olduğunu düşündüğü bir felaketi önlemek ve yaşamış olduğu kaygıyı azaltmak için kendisini yapmaya zorunluğu hissettiği davranışlardır. Kişi bu davranışları yapmazsa korkunç sonuçların başına dair bir inanç geliştirmiştir. Kompulsiyonlar, sıklıkla temizlik ve düzenle ilgilidir. Bu davranışların tekrarlanma sayısı oldukça yüksek ve saatler hatta gün boyu devam eden biçimde gerçekleşebilir. Örneğin, dışarı çıkarken kapıyı kontrol etmek için kapıya 100 defa dokunmak, ocağın altını defalarca kontrol etmek gibi… Birçok kompulsif davranışa sahip hasta yapmış olduğu bu davranışların ‘saçma ve garip’ olduğunu bilmekte fakat kendini yapmaktan alıkoyamamaktadır.
Bu hastalığa sahip kişilerin en çok yaşadıkları şey çevrelerindeki insanları da var olan obsesyon ve kompulsiyonlar yüzünden zorlamalarıdır. Bu zorlanmalardan ötürü çevrelerindeki insanların öfkeleriyle karşılaşmaktadırlar. Bu durumun sonucunda da hastalarda suçluluk duygusuna bağlı olarak depresyon da gelişebilmektedir.
Obsesif-kompulsif bozukluk tedavisi en güç olan kaygı bozukluğudur. Kompulsiyonlar için maruz bırakma tekniği kullanılırken, bu hastalar söz konusu olduğunda aile bireylerinin tedavi kapsamına alınmalıdır. Hastanın tekrarlayıcı davranışları yapmamaları için engelleyici davranışlarda bulunmaları istenebilir. Bu hastalıkta gerekli görülürse psikiyatrik ilaçlarda kullanılabilir.
